نشست مشورتی نقش نهادهای همکاری در حفاظت از محیط زیست خلیج فارس و دریای عمان با حضور معصومه ابتکار معاون رئیس جمهوری و رئیس سازمان حفاظت محیط زیست، نمایندگان وزارتخانه های نیرو، نفت، جهاد کشاورزی، سازمان بنادر و دریانوردی، راپمی، مدیران کل حفاظت محیط زیست استان های ساحلی جنوبی، معاون و مدیران محیط زیست دریایی سازمان حفاظت محیط زیست برگزار شد.
به گزارش پایگاه خبری و تحلیلی اطمینان به نقل از روز جمعه ایرنا از پایگاه اطلاع رسانی محیط زیست (پام)، معصومه ابتکار در نشست مشورتی نقش نهادهای همکاری درحفاظت از محیط زیست خلیج فارس و دریای عمان با اشاره به میزان تاثیرپذیری محیط زیست خلیج فارس از فعالیت دستگاه های مختلف، گفت: از همین رو نقش و مسئولیت دستگاه های مختلف، همچنین میزان همگرایی آنها در انجام فعالیت های حفاظتی از محیط زیست این منطقه بسیار اهمیت دارد.
وی ضمن یادآوری سیاست های کلی نظام ابلاغی مقام معظم رهبری، برنامه ششم توسعه، بند ۱۴ اهداف توسعه پایدار جهانی، سند توافق کشورها برای مقابله تغییرات اقلیم، خاطر نشان کرد: در تمام این اسناد مهم، محیط زیست دریایی و ضرورت حفاظت از آن به عنوان یک اصل مورد تاکید و توجه قرار گرفته است.

** اقتصاد آبی از جمله محورهای مهم اقتصاد سبز است
رئیس سازمان حفاظت محیط زیست افزود: یکی از محورهای مهم اقتصاد سبز، اقتصاد آبی است و از این رو تطبیق فعالیت های توسعه ای با اصول حفاظت از محیط زیست دریایی و قرار دادن توسعه در مسیر توسعه پایدار از اهمیت بسیاری برخوردار است.
وی با اشاره به گزارش پایگاه خبری و تحلیلی اطمینان به نقل از های ارائه شده توسط دستگاه های مختلف، گفت: همچنان اقدامات، ماموریتها،برنامه های اجرایی بسیاری است که باید با بهره گیری از همگرایی بین دستگاهی در نقشه راه مشترکی تعریف، مورد پیگیری و اقدام قرار گیرد.

** ضرورت تبادل و یکسان سازی اطلاعات برای حفظ محیط زیست خلیج فارس
ابتکار، تبادل و یکسان سازی اطلاعات میان دستگاه های مرتبط و مسئول را یکی از مهم ترین ضروریات حفظ محیط زیست در منطقه خلیج فارس و دریای عمان دانست و ادامه داد: سازمان منطقه ای راپمی نیز اقدامات مناسبی در این حوزه داشته است و می توان از گزارش وضعیتSOE ارائه شده به منظور یکسان سازی اطلاعات بهره گرفت.
وی ابراز امیدواری کرد: با تعریف ساز و کاری تخصصی و علمی بتوانیم شاهد تاثیرگذاری بیشتر دستگاه های مرتبط در حفاظت از محیط زیست دریایی کشور باشیم.
معاون رئیس جمهوری اظهار کرد: خلیج فارس و دریای عمان میراث مشترک همه ساکنان خلیج فارس و نسل کنونی و آتی است و از این رو ضروری است کشورهای این حوزه فارغ از اختلافات سیاسی با توافق بر سر مشترکاتی همچون مشترکات اقتصادی، محیط زیستی، مذهبی در حفظ اکوسیستم خلیج فارس تشریک مساعی داشته باشند.

** ضرورت شکل گیری اراده منطقه ای برای حفظ محیط زیست خلیج فارس
رئیس سازمان حفاظت محیط زیست تاکید کرد: برای پیشبرد این اهداف، راپمی باید راهبردی منطقه ای تعریف کند تا به دلیل منازعات سیاسی منطقه به راپمی و اهداف مهم آن آسیبی نرسد.
به گفته وی، شکل گیری اراده منطقه ای برای حفظ محیط زیست خلیج فارس منجر به تامین منافع عمومی منطقه و جلوگیری از افزایش تهدیدهای ناشی از تخریب و آسیب محیط زیست خلیج فارس خواهد شد.

** بیشترین سهم سواحل در منطقه راپمی متعلق به ایران است
ابتکار با یادآوری این موضوع که ایران بیشترین سواحل در منطقه راپمی ( سازمان منطقه ای حفاظت از محیط زیست دریایی ) را دارد، افزود: با در نظر گرفتن جمعیت ساکن در استان های ساحلی جنوبی ایران که حدود هشت میلیون نفر است، ایران بیشترین میزان تاثیرپذیری از اثرات محیط زیست خلیج فارس و دریای عمان را دارد.
معاون رئیس جمهور افزود: بنابراین انتظار داریم بتوانیم در سازمان منطقه ای نقش بیشتر و موثرتری داشته باشیم و البته سازمان منطقه ای نیز بتواند فارغ از اختلافات سیاسی که متاسفانه در حال حاضر گریبانگیر برخی کشورهای منطقه شده است، نسبت به این مسئله و ایجاد راهکار مشترک برای حل مسائل محیط زیستی و حفظ محیط زیست منطقه اقدام کند.
رئیس سازمان حفاظت محیط زیست ضمن تاکید بر ضرورت بهره گیری از فرصت های موجود، تصریح کرد: مراکز تحقیقاتی و دانشگاهی، همچنین دستگاه های مختلف مرتبط جمهوری اسلامی ایران ظرفیت حضور موثر در مباحث محیط زیست دریایی منطقه ای را دارند و پیش از این نیز ایران با برخورداری از همین جایگاه علمی و تخصصی توانسته در محیط زیست دریایی منطقه تاثیری مهم بر جای بگذارد.

** ۳۳درصد از کل میزان نشت عظیم نفتی در محدوده دریایی راپمی رخ داده است
در ادامه، حسن محمدی هماهنگ کننده سازمان منطقه ای حفاظت از محیط زیست دریایی(راپمی) با مروری بر کنوانسیون های منطقه ای و نحوه شکل گیری آن ها، گفت: کنوانسیون منطقه ای کویت همراه با طرح عملیاتی شامل ۱۷ برنامه وسیع در سال ۱۹۷۸ به تصویب کشورهای منطقه رسید و سال بعد از آن، یعنی در ۱۹۷۹ سازمان منطقه ای حفاظت از محیط زیست دریایی (راپمی) تشکیل شد.
به گفته وی، سه جنگ عظیم منطقه خاورمیانه، تهاجم بر محیط زیست بوده است و در دنیا بی سابقه است. زیرا در هیچ جنگی، به چاه و تانکر نفت حمله نمی شود.
وی اشاره ای به چالش های محیط زیستی کشف، استخراج و انتقال نفت در محدوده دریایی راپمی داشت و اظهار کرد: یکی از کنوانسیون های بسیار مهم برای حفظ محیط زیست محدوده دریایی راپمی، کنوانسیون آب توازن است که البته الزام کشورها به رعایت آن، ضروری است.
محمدی ضمن انتقاد از وضعیت محیط زیستی سواحل این منطقه و چالش های ایجاد شده به واسطه تغییرات انسان ساخت از جمله استحصال سواحل، خشک کردن دریا و زهکشی های مخرب برای محیط زیست منطقه، خاطرنشان کرد: به دلیل اهمیت سواحل و محدوده خشکی، پروتکل منابع مستقر در خشکی از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است.
هماهنگ کننده سازمان منطقه ای حفاظت از محیط زیست دریایی ادامه داد: یکی دیگر از آسیب های مهم و رو به گسترش در منطقه دریایی راپمی، استفاده روزافزون کشورها از آب شیرین کن ها است.
وی، کشند قرمز، ورود فاضلاب تصفیه نشده، ورود باقیمانده سم و کود شیمیایی، را از دیگر آسیب های محیط زیستی منطقه دریایی راپمی دانست و افزود: IPCC پیش بینی کرده که در سال ۲۰۵۰، افزایش حرارتی بسیار زیاد، زندگی در منطقه خلیج فارس را غیرممکن می کند و این هشدارها و پیش بینی ها باید مورد توجه برنامه ریزان و موثران بر محیط زیست منطقه قرار گیرد.

** انجام ۹۳ درصد از صادرات و ورادات کشور از ۳۰ درصد مرزهای دریایی
پروین فرشچی معاون محیط زیست دریایی سازمان حفاظت محیط زیست نیز با اشاره به اهمیت دریا در توسعه کشور، گفت: به طور نمونه ۹۳ درصد از صادرات و ورادات کشور از ۳۰ درصد مرزهای دریایی انجام می شود.
وی افزود: ایران به واسطه قرار گرفتن در کانون ذخیره گاه اصلی انرژی جهان و منطقه ژئوپلتیک خاورمیانه و خلیج فارس و برخورداری از منابع عظیم نفت و گاز و صنایع وابسته، همچنین دارابودن سه دریای متفاوت خلیج فارس، دریای عمان و دریای خزر و برخورداری بیش ا ز ۵۸۰۰ کیلومتر ساحل دریایی، محدوده فعالیت بزرگترین مناطق آزاد تجاری-صنعتی و ویژه اقتصادی کشور در سواحل جنوب از ظرفیت بسیار مناسبی برای توسعه پایدار دریایی برخوردار است اما سهم تولید دریایی از کل تولید یک درصد و سهم اشتغال فعالیت های دریایی کمتر از یک درصد است.
معاون محیط زیست دریایی سازمان حفاظت محیط زیست همچنین با بیان اینکه از ۸۸ جزیره موجود در خلیج فارس حدود ۵۵ جزیره آن (۶۲٫۵ درصد) متعلق به ایران است، اظهار کرد: فرصت های دریایی بسیاری در کشور وجود دارد که می تواند در دستیابی به اهداف توسعه پایدار و اقتصاد سبز مورد توجه جدی قرار گیرد اما مورد غفلت یا خسران قرار دارد.
وی با اشاره به برخی از چالش های محیط زیست خلیج فارس و دریای عمان، گفت: صید بی رویه و کاهش شدید ذخایر آبزیان ، ورود گونه های مهاجم غیر بومی بعلت تکثیر و پرورش آبزیان غیر بومی و تخلیه آب توازن، تخریب سواحل و جزایر و نابودی زیستگاه های حساس، قاچاق گونه های در معرض خطر انقراض، بهره برداری بیش از توان زیستی مناطق ساحلی- دریایی، ورود انواع پسماندها بخصوص پسماندهای پلاستیکی به دریا برخی از این چالش ها هستند.
به گفته فرشچی، آلودگی آب ها ناشی از تخلیه قاچاق سوخت، تغییرات شدید اقلیمی و نوسانات سطح آب دریا، افزایش ریزگردها، تکمیل نبودن شبکه پساب شهری در شهر های ساحلی و ورود پساب ها به دریا، آلودگی نفتی با منشا دریا، سوانح دریایی، کشتی ها و تانکرهای حامل نفت و فرآورده های نفتی از دیگر چالش های محیط زیستی این منطقه مهم دریایی است.
در ادامه جلسه نمایندگان وزارتخانه های نفت،نیرو، کشور، جهاد کشاورزی و همچنین سازمان بنادر و دریانوردی گزارشی از اقدامات صورت گرفته برای حفظ محیط زیست منطقه خلیج فارس و دریای عمان و برنامه های آتی خود در این زمینه ارائه دادند.
علمی (۱) ** ۱۲۰۱ **۱۵۶۹